Miód jest jednym z najstarszych i najcenniejszych produktów pszczelich, który od wieków cieszy się uznaniem ze względu na swój smak i właściwości zdrowotne. Jednak nie każdy wie, że miód nie jest wieczny i z czasem ulega zmianie konsystencji i koloru. To zjawisko nazywa się krystalizacją i jest naturalnym procesem zachodzącym w miodzie. W tym artykule wyjaśnimy, czym jest
krystalizacja miodu, dlaczego się zdarza, jak wygląda miód skrystalizowany i czy nadal można go spożywać.
Czym jest krystalizacja miodu?
Krystalizacja miodu to proces fizyczny, polegający na wydzielaniu się kryształków cukru z roztworu wodnego w miodzie. Miód składa się głównie z dwóch cukrów prostych: glukozy i fruktozy, które są rozpuszczone w niewielkiej ilości wody. W zależności od proporcji tych cukrów i zawartości wody w miodzie, roztwór ten może być bardziej lub mniej nasycony. Jeśli roztwór jest przesycony, to znaczy, że nie może rozpuścić więcej cukru, to zaczyna on wytrącać się w postaci kryształków. Ten proces jest przyspieszany przez niską temperaturę, kontakt z powietrzem i obecność drobinek pyłku lub wosku w miodzie.
Dlaczego miód się krystalizuje?
Krystalizacja miodu jest naturalnym zjawiskiem i nie świadczy o jego zepsuciu lub fałszowaniu. Wręcz przeciwnie, krystalizacja jest dowodem na to, że miód jest prawdziwy i nie został poddany obróbce termicznej lub chemicznej. Miód pasteryzowany lub mieszany z syropem glukozowo-fruktozowym nie krystalizuje się lub robi to bardzo wolno.
Krystalizacja miodu zależy od wielu czynników, takich jak:
– rodzaj nektaru lub spadzi, z którego powstał miód
– zawartość glukozy i fruktozy w miodzie
– zawartość wody w miodzie
– temperatura przechowywania miodu
– kontakt miodu z powietrzem
– obecność drobinek pyłku lub wosku w miodzie
Niektóre rodzaje miodu krystalizują się szybciej niż inne. Na ogół miody nektarowe (np. lipowy, rzepakowy, gryczany) krystalizują się szybciej niż miody spadziowe (np. sosnowy, modrzewiowy), ponieważ mają większą zawartość glukozy niż fruktozy. Glukoza jest cukrem o mniejszej rozpuszczalności niż fruktoza i łatwiej wytrąca się z roztworu.
Zawartość wody w miodzie wpływa na stopień nasycenia roztworu cukrowego. Im więcej wody jest w miodzie, tym mniejsza jest jego lepkość i większa rozpuszczalność cukru. Jednak jeśli zawartość wody przekroczy 20%, to miód może ulec fermentacji i zakwaszeniu.